Ένα κορίτσι από την Αμοργό ταξιδεύει το 1959 πρώτη φορά στην Αθήνα για να δώσει εξετάσεις στο Pierce College με στόχο να διεκδικήσει υποτροφία για να συνεχίσει το εξατάξιο γυμνάσιο. Στην περίπτωση αυτή, το πέρασμα, θα μπορούσε να πει κανείς, από την εποχή του Ησιόδου στον 20ο αι. μ.Χ.
Η Αμοργός την εποχή εκείνη δεν είχε ηλεκτρικό, δεν είχε τρεχούμενο νερό, δεν είχε αυτοκίνητα. Είχε ξυλάλετρο και ζευγάρι βόδια για το όργωμα. Με λίγα λόγια ήταν μια κοινωνία με πρωτόγονη γεωργία και κτηνοτροφία, που της εξασφάλιζαν μια στοιχειώδη επάρκεια. Η συγκοινωνία με τον Πειραιά γινόταν μια φορά την εβδομάδα με το θρυλικό ατμόπλοιο «Μοσχάνθη», με το οποίο πρωτοταξίδεψα κι εγώ. Άγονη γραμμή, 24 ώρες το ταξίδι Αμοργός- Πειραιάς.
Δεν νομίζω ότι κανείς από τους ντόπιους είχε ακούσει ή γνώριζε κάτι για το Pierce, ούτε εγώ βέβαια. Στην Αμοργό λειτουργούσε τότε στοιχειωδώς τριτάξιο Ημιγυμνάσιο, στο οποίο δύο καθηγητές όλοι κι όλοι προσπαθούσαν με περισσή ευσυνειδησία και αυτοθυσία να διδάξουν όλα τα μαθήματα! Έτσι έχω διδαχθεί Αρχαία Ελληνικά και από Μαθηματικό, Τριγωνομετρία από θεολόγο, Γεωγραφία από φιλόλογο, κ.ά. Ούτε λόγος βέβαια για Μουσική, Γυμναστική, Τεχνικά, ξένες γλώσσες…
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς (1958), ο αείμνηστος Γεώργιος Πολυχρόνης, Αμοργιανός, επιχειρηματίας, στέλεχος της «Σοκολατοποΐας Παυλίδη», έστειλε πακέτα σοκολάτας (μεγάλη υπόθεση οι σοκολάτες για μας τότε!) να μοιραστούν στα παιδιά. Το μεγαλύτερο πακέτο θα το έπαιρνε ο πρώτος μαθητής, κι έτυχε να ήμουν η πρώτη. Τότε η μητέρα μου, που είχε μεγάλο καημό, επειδή δεν είχε τη δυνατότητα να σπουδάσει, (αργότερα μου έλεγε πως από τη στιγμή που σπούδασα εγώ, ο καημός αυτός καταλάγιασε), με προέτρεψε να γράψω ευχαριστήριο γράμμα στον χορηγό μας. Ο αείμνηστος Πολυχρόνης, όταν επισκέφτηκε την Αμοργό, θέλησε να γνωρίσει την αποστολέα της επιστολής, κι αυτός είναι που μας μίλησε για το Κολλέγιο και για τη δυνατότητα να δώσω εξετάσεις για να διεκδικήσω τη μια από τις δύο υποτροφίες που έδινε τότε το Κολλέγιο σε υποψήφιες από όλη την Ελλάδα. Ο ίδιος κανόνισε και όλες τις λεπτομέρειες για τις εξετάσεις και με συνόδεψε μάλιστα στο Κολλέγιο, τότε στο Ελληνικό, τη μέρα των εξετάσεων.
Εντυπωσιάστηκα από τα κτηριακά συγκροτήματα και από τον περιβάλλοντα χώρο τους. Δέντρα, λουλούδια, κάθε λογής γήπεδα, οάσεις για ανάπαυση και περισυλλογή, κτλ. Η προσήνεια των εξεταστών καθηγητών γρήγορα εξαφάνισε κάθε ίχνος αμηχανίας εκ μέρους μου. Ίσως σ’ αυτό να έπαιξε κάποιο ρόλο και ο Αμοργιανός φιλόλογός μας, που μας είχε κάνει ξεφτέρια στη γραμματική και το συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής.
Όταν άρχισαν τα μαθήματα, βρέθηκα σε άλλο κόσμο. Στην άνετη από κάθε πλευρά τάξη κάθισαν 30 περίπου μαθήτριες, ενώ στην Αμοργό στην Τετάρτη τάξη, που λειτούργησε μόνο για μια χρονιά, είμαστε όλοι κι όλοι 5 μαθητές: ένας ιερομόναχος από τη Μονή της Χοζοβιώτισσας, 3 αγόρια κι εγώ. Στο Κολλέγιο έζησα για πρώτη φορά το γεγονός κάθε μάθημα να διδάσκεται από ειδικό καθηγητή. Και όχι μόνο τα μαθήματα. Υπήρχε σύμβουλος καθηγητής σε κάθε τάξη, εκλεγμένο μαθητικό συμβούλιο και ποικίλες άλλες δραστηριότητες με τις οποίες δινόταν η ευκαιρία στις μαθήτριες να καλλιεργήσουν κοινωνική συνείδηση και να αναπτύξουν τα ταλέντα τους. Θα σταθώ ιδιαίτερα στην πλούσια βιβλιοθήκη. Εκεί περνούσα όλα τα διαλείμματα διαβάζοντας και διαβάζοντας… Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα βιβλιοθήκη και ερχόμουν σε επαφή με εξωσχολικά βιβλία. Κάτι ελάχιστα στο Ημιγυμνάσιο της Αμοργού τα είχα ξεψαχνίσει, αλλά δεν ήταν αρκετά. Να μην παραλείψω να αναφέρω τους δεσμούς ζωής που σύντομα αναπτύχθηκαν ανάμεσα σε μένα και τις συμμαθήτριές μου και που διατηρούνται ως σήμερα.
Η φοίτησή μου στο Pierce υπήρξε μέγα μάθημα και οδηγός για όλη τη ζωή μου. Παρά το παντελώς διαφορετικό, από πολλές πλευρές, περιβάλλον στο οποίο βρέθηκα, από την πρώτη στιγμή ένιωσα άνετα, κι αυτό οφείλεται πρωτίστως στην παιδευτική στάση του σχολείου. Εδώ δεν θα σταθώ στην επιστημοσύνη των καθηγητών μας και στην πληθώρα γνώσεων που γενναιόδωρα μας πρόσφεραν. Το πιο σημαντικό για μένα ήταν οι αρχές που καθόριζαν το εκπαιδευτικό έργο τους. Κι αυτές δεν ήταν άλλες από τον σεβασμό προς τον μαθητή, που αποσκοπούσε στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, μέσα σε πλαίσια ελευθερίας, αξιοπρέπειας και αξιοκρατίας.
Κατερίνα Συνοδινού,
Απόφοιτη Pierce 1961